GDAŃSK 2014

O’LESS FESTIWAL Tournee 

GDAŃSK 22-23.03.2014 

                                             

W 2013 roku O’LESS Festiwal gościł w Tolerado z wydarzeniami, prezentującymi polską sztukę lesbijską z wielu dziedzin.
W tym roku tematem przewodnim uczyniłyśmy duchowość, usiłując odpowiedzieć na liczne pytania: 

Jak duchowość definiują lesbijki? 

Czy lesbijka porzuciwszy religię, w której została wychowana, szuka innego systemu religijnego? 

Czy staje się duchowo bezdomna? 

I wreszcie, czy duchowość jest poza płcią i orientacją seksualną ?

W poszukiwaniu odpowiedzi przyjrzałyśmy się miejscu lesbijek w chrześcijaństwie i innych religiach, w różanych systemach religijno-filozoficznych, i poza nimi.  

Jeśli chcesz posłuchać wykładów, obejrzeć wystawę, film, a może podzielić się - przeżyciem, myślą, uczuciem, związanym z duchowością – zapraszamy na marcowe o’less- owe wydarzenia. 

Program

SOBOTA 22.03.2014 

12.00 – 20.00 Przestrzeń Duchowości Lesbijskiej

                     O'LESS Duchowość. Feministka – Lesbijka - Kapłanka

                              * wystawa - Podróż / Lugu Hu
                              * instalacje – Święte / Erzuli / Moja modlitwa / Nimb

                              * kąt do słuchania – Kuchnia mp3

                              * świadectwo duchowości lesbijek

                              * slide-showy i filmy o les-duchowości

12.00 - 13.30  Czy duchowość lesbijek jest bezdomna? rozmowa twórczyń  
                     i uczestniczek wystawy

14.00 – 16.00  A.Wiciak Kobieta-lesbijka w kościele katolickim.
                      Starożytność i średniowiecze. wykład

17.00 – 20.00  Siedem przystanków na drodze do raju, reż. R. Nyczka

                      projekcja filmu i rozmowa.

NIEDZIELA 23.03.2014 

12.00 – 20.00 Przestrzeń Duchowości Lesbijskiej

                     O'LESS Duchowość. Feministka – Lesbijka - Kapłanka

                              * wystawa - Podróż / Lugu Hu
                              * instalacje – Święte / Erzuli / Moja modlitwa / Nimb

                              * kąt do słuchania – Kuchnia mp3

                              * świadectwo duchowości lesbijek

                              * slide-showy i filmy o les-duchowość

12.00 - 15.00  Czarna Madonna. Damski TANDEM Twórczy

                           * A. Małgowska Chicana Lady. (Meksyk)

                           * M. Rak Erzuli. (Haiti)

16.00 - 17.00  B. Listewnik Lesbijka w buddyzmie

17.00 - 18.30  Sofia Arja Sati. Tantra. Lesbijska Święta Seksualność

18.30 – 20.00  Świadectwo Duchowości Lesbijek – czytanie I rozmowa

SOBOTA / NIEDZIELA 

12.00 – 20.00 Przestrzeń Duchowości Lesbijskiej

                         O'LESS Duchowość. Feministka – Lesbijka - Kapłanka

WYSTAWA

*KAMILA PROCHERA. Lugu Lake (Lugu Hu) - królestwo kobiet

Zdjęcia zostały zrobione w Chinach w miejscowości Lige nad jeziorem Lugu Lake - zwane przez społeczność mosuo Wielką Matką oraz w Lijiang, które zamieszkuje głównie społeczność Naxi.

Mosuo to grupa etniczna licząca ok. 40 000 tys osób, która jest jedną z nielicznych matriarchalnych i matrylinearnych społeczności, które zachowują tradycję do dnia dzisiejszego. Mimo znacznych różnić w kulturze i tradycji, władze Chińskie zaliczają Mosuo do innej grupy etnicznej Naxi.

W społeczności Mosuo głową i najważniejszą członkinią rodziny jest najstarsza kobieta rodu, do którego należą jej dzieci, dzieci jej sióstr oraz inni potomkowie kobiet z rodziny. To ona oficjalnie podejmuje najważniejsze decyzje i zarządza majątkiem rodziny. W praktyce jednak większość spraw jest przedyskutowywana wspólnie przez członków rodziny, a Matka rodziny podejmuje ostateczną decyzję.

Dzieci kobiet Mosuo należą do klanu matki, a majątek jest przekazywany z matki na córkę. Tradycyjną religią Mosuo jest Daba, animistyczna religia, która dotyczy kultu przodków i kultu bogini matki. Duża część społeczeństwa praktykuje również buddyzm.

INSTALACJE 

*WIARA I TĘCZA & AGNIESZKA WICIAK. Święte 

fot/ videoart:  Martyna Buźniak

Kim jest „Święta”?
Czy świętość zarezerwowana jest tylko dla tych kobiet, które spoglądają na nas z obrazów kościelnych ołtarzy?
Czy„Święta” jest zamkniętą w hierarchicznym, patriarchalnym Kościele, prawomyślną córą Kościoła, kobietą bez skazy, jakby nie z tego świata? Poszukiwania pokazują z całą pewnością, że tak nie jest.

„Święte” to kobiety wykształcone i proste, zamożne i biedne, spokojne i gwałtowne, „heteryczki” i lesbijki, są takie, jak my teraz, bliższe nam niż się wydaje!

*ANNA RAWSKA. Nimb. Świętość w sekundę. Zrób sobie zdjęcie.

Ten projekt jest aktem buntu wobec prób cenzurowania poszukiwań religijnych i duchowych. Zadziwiające, choć w jakimś sensie oczywiste jest to, że lesbijki same - będąc w kościele katolickim represjonowane - represjonują innych.

Nie wolno więc szargać świętości – nie ruszaj symbolu, nie baw się nim, oświecona możesz być tylko wtedy, gdy spełnisz określone warunki. Broń Boże - nie new age – to rezerwuar zła.

Tymczasem oświecenie może nastąpić w każdej chwili i dotyczyć każdej z nas. Może nam się objawić: w świątyni każdego wyznania, może w polu, podczas seksu, może nawet w momencie robienia sobie tego zdjęcia z nimbem.

*O'LESS KUCHNIA mp3 czyli kilka słów o Les-Duchowości

To będzie naprawdę kilka słów, poświęconych lesbijkom w tekstach o homoseksualizmie w religiach. Zapraszamy do posłuchania nielicznych fragmentów opracowań, biografii, wspomnień....

Wielu kobietom śluby zakonne torowały drogę do porzucenia świata mężczyzn i kosztowania przyjemności, jakie niosło obcowanie z innymi kobietami. W krajach katolickich życie zakonne stwarzało możliwość oddania się nauce i medytacji bez konieczności zamążpójścia.(…)

Nawet w braku jednoznacznych świadectw kontaktów seksualnych, tego rodzaju grupy powinny stanowić obiekt zainteresowania historyków – stanowią bowiem dowód, że w omawianych czasach dochodziło do zachowań „podobnych do lesbijskich”.  

                                       

*Świadectwo DUCHOWOŚCI lesbijek 

Rozmowa o duchowości, jej doświadczaniu jest rzadkością. Warto jednak podzielić się tymi intymnymi uczuciami, wrażeniami, myślami. Przeznaczamy specjalne miejsce i czas na Wasze zwierzenia religijne.

Wystawa. Umieścimy na niej nadesłane i wyszukane wszelkie spowiedzi duchowe lesbijek – w każdej postaci – obrazu, wiersza, opisu etc. Podczas festiwalu ściana będzie gotowa na przyjęcie kolejnych wyznań. Serdecznie do tego zachęcamy!!!

Spotkanie. Na zakończenie całego festiwalu przeczytamy wszystkie świadectwa i porozmawiamy o nich.

*MAGDALENA CZAJKOWSKA. Moja modlitwa   

Jest to instalacja składająca się z obrazu, słów i nagrania, która przyjmuje formę osobistej modlitwy.  Jest próbą odpowiedzi na pytanie, w co wierzę i czego doświadczam jako kobieta. To także refleksja nad moim stosunkiem do Boga. 

Ojcze

zgrzeszyłam.

Wybacz

lecz nie żałuję.

Zanurzenie ciała w jej ciele

nie grzechem nazywam

ale objawieniem (...)

*MAŁGORZATA DOBROWOLSKA. Podróż

W projekcie opowiadam o mojej podróży przez różne szkoły rozwoju duchowego. Opowiadam o nauczycielkach i nauczycielach, które/których spotkałam na tej drodze i które/którzy wywarły/li na mnie wpływ i wrażenie. W ich przekazie odnalazłam to, o czym zawsze myślałam, ale nie umiałam tego ubrać w słowa. Myślałam używając obrazów. Malowałam te obrazy, a potem patrzyłam na nie ze zdziwieniem.

SOBOTA 22.03.2013

12.00 – 13.30   Czy duchowość lesbijska jest bezdomna. Notatki z poszukiwań duchowych.                                                                                   Rozmowa autorek wystawy.

Przygotowania do O’LESS Duchowości to czas, w którym dużo dowiedziałyśmy się o sytuacji duchowości lesbijek, której nie mogłyśmy „przekuć’ w sztukę.

Stratą byłoby pozostawić w niepamięci: ile kobiet odmówiło udziału w festiwalu, jakie dostawałyśmy wyjaśnienia, w jaki sposób byłyśmy odsyłane etc. A także to, co w tej sytuacji skłoniło autorki do dalszych poszukiwań. Naszym zdaniem proces przygotowań może mieć równe znaczenie jak sam efekt tych poszukiwań.

14.00 – 16.00    Kobieta-lesbijka a Kościół katolicki. Starożytność i średniowiecze.                                                                                         Prezentacja i rozmowa z AGNIESZKĄ WICIAK

Moja prezentacja będzie próbą wydobycia z historii informacji o miejscach w chrześcijańskiej, w którym mogły zaistnieć lesbijki. Pojęcie tożsamości lesbijskiej do dnia dzisiejszego jest tematem mało zbadanym, a miejsce w duchowości katolickiej, wydaje się, że nie istnieje. Jednakże lesbijka posiada taką samą potrzebę rozwoju w sferze duchowej jak każda kobieta. Spróbuję odpowiedzieć na pytanie: czy Kościół stworzył taką przestrzeń?


17.00 – 20.00   Siedem przystanków na drodze do raju, reż. R. Nyczka
                                                     projekcja filmu i rozmowa.

„Film ten jest historią dwóch bardzo bliskich przyjaciółek, lesbijek: Małgosi i Marioli. Pewnego dnia Małgosia dowiaduje się, że jest śmiertelnie chora. Razem z przyjaciółką wyrusza do sanktuarium słynącego z cudów. Podczas drogi spotykają obrazy, przedstawiające siedem grzechów głównych oraz szereg postaci z Nowego i Starego Testamentu.”

Polski les-wątek w filmie cechuje aluzyjność. Nawet w filmach jawnie podejmujących temat lesbijek, twórcy znajdują sposoby na zmazywanie wymowy homoseksualnej tematyki, jej metaforyzowanie albo przesuwanie akcentów. Film Nyczki też to robi, ale jednocześnie pokazuje świat z perspektywy lesbijek. To one są bohaterkami, obserwującymi świat heteryków. Wyjątkowy jest też religijny kontekst tej opowieści i jego nietypowa estetyka, nie mainstreamowa stylistyka, choć w filmie grają aktorzy głównego nurtu.

Pokaz ma charakter edukacyjny.

NIEDZIELA 23. 03. 2013

12.00 – 15.00   Siostry Matki Boskiej. Czarna Madonna - opiekunka wykluczonych.                                                                                             Prezentacja multimedialna

W chrześcijaństwie Matka Boska ma jasne oblicze – pełne miłości, dobroci, wybaczenia. Została przez wieki wydestylowana z tego, co ciemne, ludzkie, niewygodne, czyli rzeczywiste.

Odnajdujemy ją w boginiach innych religii, które zastąpiła „jednolita” Matka Boska. Teraz obserwujemy proces odwrotny. Matka Boska wchłonęła albo zaczyna wchłaniać swe „niedoskonałe” poprzedniczki.

Chcemy przyjrzeć się temu wypartemu cieniowi - siostrze Matki Boskiej - Czarnej Madonnie, nadając nowy sens jej imieniu. Czarna Madonna staje się więc opiekunką wykluczonych, w szczególności kobiet – bitych, wykorzystywanych seksualnie, dyskryminowanych ze względu na płeć czy orientację seksualną.

Czarna Madonna to feministka, lesbijka, buntowniczka. Odzyskująca swą utraconą moc.

Zainteresowały nas dwa kultowe wizerunki Matki Boskiej, które stały się obiektem reinterpretacji - Matka Boska z Guadalupe i Matka Boska Częstochowska.

*Agnieszka Małgowska. Chicana. Nasza Pani Almy Lopez

Matka Boska z Guadalupe i jej zbuntowana siostra z dzieła meksykańskiej lesbijskiej artystki Almy Lopez wywołały kontrowersje na początku XXI w.

* Monika Rak. Erzuli. Matka Boska Haitańska.

Matka Boska Częstochowska ma swoją siostrę na Haiti, którą wchłanęła w procesie historycznym religia voodu.

16.00 - 17.00   Lesbijka w buddyzmie.

                       Prezentacja: BOGNA LISTEWNIK

Wykład odpowie na pytania:
Skąd z buddyjskiego punktu widzenia bierze się lesbijska orientacja seksualna?
Jakie miejsce zajmuje seksualność w buddyzmie?
Czym jest tantra?
Jakie znaczenie może mieć tantra w naszym życiu!

17.00 - 18.30   Lesbijska Święta Seksualność.

                       Prezentacja z lekturą tłumaczeń tekstów tantrycznych i projekcją filmów. SOFIA ARJA SATI

Tantra to pochodząca z Indii, jedna z najstarszych ścieżek rozwoju duchowego. Zawiera techniki budzenia i kierowania potężną duchową energią kundalini, będącą siłą kreatywną wszechświata.

Jak pisze Christa Schulte, nauczycielka lesbijskiej świętej seksualności, rytuały tantry pochodzą z kultu Zami, który został zapoczątkowany w Indiach przez kobiety, należące do sekretnej kasty. Ćwiczenia, których celem było osiągnięcie wymiaru duchowego, starsze pokolenia kobiet przekazywały młodszym, w celu wzmacniania mocy kobiecej. Późniejsza patriarchalna tantra przejęła zasadę podkreślania przeciwieństw męskie-żeńskie i zawiera heteroseksualne uprzedzenia i ograniczenia.

Jak piszą Gavin and Yvonne Frost, tantra homoseksualna przekracza te ograniczenia: "Homoseksualni kobiety i mężczyźni zintegrowali pierwiastek żeński i męski do tego stopnia, że nie potrzebują osoby odmiennej płci, by osiągnąć seksualną unię".

Lesbijska tantra to także kultywowanie Świętej Kobiecości i mocy seksualnej energii jako kobiecej boskiej siły kosmicznej będącej początkiem wszelkich form życia.

18.30 – 20.00     Świadectwo duchowości lesbijek. Czytanie i rozmowa

                         Czyta: MONIKA RAK

Rozmowa o duchowości, jej doświadczaniu jest rzadkością. Warto jednak podzielić się tymi intymnymi uczuciami, wrażeniami, myślami ...
Przeznaczamy specjalne miejsce i czas na Wasze zwierzenia religijne.

Spotkanie rozpoczniemy lekturą świadectw...